ازجمله پرسش‌هایی که درباره‌ی نماز مطرح شده، این است که چرا قبل از نماز اذان و اقامه گفته می‌شود؟
البته لازم به ذکر است که اذان و اقامه واجب نیست برای نماز. اما استحباب فراوان دارِه ، جوری که حتی اگر کسی نماز را شروع کرد و فراموش کرده که اقامه بگوید، گفتند می‌تواند نماز رو قطع بکنه، اقامه بگوید و سپس شروع به نماز بکنه. این مقدار اهمیت اقامه و قبل از آن اذان هست.
اما سؤال اینه که فلسفه اذان چیست؟
اما سؤال اینه که فلسفه اذان چیست؟ برای چی اذان مقرر شده؟ پیش از اسلام، برای دعوت مردم به عبادت، مسیحی‌ها و یهودی‌ها این‌ها از ناقوس و زنگ استفاده می‌کردند. که الان هم متعارف هست در بین مسیحیان. که با درآوردن صدای ناقوس مردم رو دعوت به عبادت و رفتن به کلیسا و اقامه‌ی در حقیقت مراسم عبادی می‌کردند. در صدر اسلام هم صحبت بود در بین مسلمان ها که برای دعوت مردم به نماز چه باید کرد؟ و چگونه باید اون ها را مطلع کرد که مثلاً نماز اقامه شده و به مسجد بیان برای عبادت؟ خوب پیشنهاداتی شد، اما پیامبر اکرم (ص) از جانب خداوند اعلام فرمودند که اذان باید گفته شود. که ]اذان[ برخلاف ناقوس کلیسا و وسایل دیگری که این‌ها باهاش مطلع می‌کردند مردم رو؛ مفاهیمی است و کلماتی است که این کلمات از حلقوم انسانی بیرون میاد و مردم رو با این شکل خاص دعوت به نماز می کنه، دعوت به حضور در مسجد می کنه. و خود اذان و اقامه مشتمل بر عالی‌ترین پیام‌ها از نظر اعتقادی و از نظر عملی است.
پیام های اذان و اقامه
اعتقادی
از نظر اعتقادی، یاد کردن خداوند به بزرگی که حکایت از آن داره که: اگر شما هر چیزی را مد نظر دارید؛ هر چیزی را براش اهمیت قائلید؛ به هر کاری که مشغولید؛ اما "الله اکبر" - خداوند از هر چیزی که وصف شود و به ذهن بیاد و به خیال بیاد بزرگتره - پس باید جانب او را بیش از همه رعایت کرد. و سپس شهادت به وحدانیت خداوند که مهم ترین رکن عقیدتی اسلام هست. که " اشهد ان لا اله الا الله " و سپس شهادت به رسالت پیامبر (ص). و در پیرو آن شهادت به ولایت که البته جزء اذان نیست. اما پس از شهادت به رسالت خوب است که انسان، شهادت به ولایت هم بدهد.
با وجود دانستن بعضی از مسایل در دین اسلام برای مثال نبودن اشهد در مورد امام علی(ع) در اذان یا اوقات نماز، چرا ما این تفاوت ها را در بین شیعه و سنی بوجود می آوریم؟
یک. این مساله درست است که شهادت به ولایت حضرت علی (ع ) ((اشهد ان علیا ولی الله )) جزء فصول اصلی اذان نیست . از همین رو بنا به فتوای فقها نباید کسی این شهادت را به نیت اذان بگوید، اما در عین حال مستحب است که انسان به دنبال شهادت به رسالت پیامبر(ص ) این شهادت را نیز ذکر کند; و آن را جزء اذان به حساب نیاورد مانند برخی از دیگر اذکار مستحبی که جزء اذان نیست.
حضرت آیت الله سید اسماعیل مرعشی در کتاب اهمیت اذان واقامه و سومین شهادت , دو حدیث را از کتاب «السلافه فی امر الخلافه» که اثر محقق و دانشمند بزرگ اهل سنت شیخ عبدالله مراغی مصری است نقل می کند و از این دو حدیث برمی آید که شهادت سوم از زمان رسول خدا وجود داشته است.
1- سلمان فارسی در عصر پیامبر در اذان و اقامه بعد از گواهی به یکتایی خدا و رسالت پیامبر(ص ) به ولایت امیرمؤمنان علی (ع ) نیز شهادت می داد. یکی از اصحاب به محضر رسول خدا(ص ) رسید و عرض کرد: «ای رسول خدا, امروز موضوعی را شنیدم که قبلا نشنیده بودم . پیامبر فرمود: آن موضوع چیست ؟ او عرض کرد: سلمان اذان می گفت. شنیدم او بعد از گواهی به یکتایی خدا و رسالت پیامبر (شهادتین ) به ولایت علی (ع ) گواهی داد (این ماجرا بعد از حجه الوداع پس از ماجرای غدیر رخ داد)». پیامبر فرمود: «سمعتم خیرا; چیز خوبی شنیده اید».
2- نیز در مورد ابوذر غفاری روایت شده , یکی از اصحاب نزد پیامبر(ص ) آمد و عرض کرد: ای رسول خدا! ابوذر در اذان بعد از شهادت به رسالت پیامبر(ص ) به ولایت علی شهادت می دهد و می گوید: «اشهد ان علیا ولی الله» پیامبر فرمود: «کذلک اونسیتم قولی فی غدیر خم من کنت مولاه فعلی مولاه فمن ینکث فانما ینکث علی نفسه; همین گونه است . مگر سخن مرا در غدیر خم فراموش کرده اید که گفتم هر کس من رهبر او هستم پس علی (ع ) رهبر او است . هر کس پیمان را بشکند قطعا به خودش آسیب رسانده است». در هر حال علی (ع ) به حکم آیه: «انما ولیکم الله والرسول ...»؛ (مائده , آیه 55) از یکی از اولیاء منصوب الهی بر مسلمین است , شهادت دادن بر ولاء علی به حکم آیه , بدون آن که آن را جزئ اذان بدانیم شعاری است اسلامی و مورد تایید.
دو. اوقات نماز ،
برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید
نعمت اذان و غفلت از آن:
إذا نودِیَ لِلصَّلوه مِن یومِ الجمعه فاسمعَوا إلی ذکرالله.(سوره جمعه قسمتی از آیه 9)
گاهی انسان که غرق در نعمت می شود اهمیت آن را درک نمی کند چنانکه فرموده اند:"نعمتان مجهولتان الصّحّة و الأمان"
سلامتی و امنیت دو نعمت مجهول است.
انسان هنگام استفاده از این نعمت ها قدر و ارزش آن را نمیابد،اما اگر از دست داد آنگاه متوجه اهمیت این نعمت ها می شود .
"تُعرف الأشیاء بأضدادها"
هرچیزی با ضد آن درک و شناخته می شود.
اگر همیشه روز باشد قدر شب را نمی دانی و اگر همیشه شب باشد قدر روز را نخواهی شناخت.
چون صبح و شام و گاه و بیگاه طنین جانفزای اذان به طور عادی و معمولی به گوش ما می رسد، قدر این سروش رحمانی و این نغمه آسمانی را که از سدرة المنتهی از مصدر عزت و جلال پروردگار راهی آسمان دنیا شده نمی دانیم.
گاهی خوب است انسان فکر کند.سکوت شب و نسیم ملایم و آرامش معمول سحرگاهان در تمام موجودات زنده ، همه این خاموشی ها و فراموشی ها و سکوت و آرامش ها و خواب و بیهوشی ها، ناگاه جمله ای بر فراز مأذنه از هم می پاشد وصدایی از نای مؤذنی بلند می شود :
"ای جهانیان !! ای انسانها و ای پرندگان و ای فرشتگان اللـــــــــه اکبـــــــر".
بپاخیزید زندگی را با لطف خداوند منان آغاز کنید و از مواهب حیات در همین دل شب بهره مند شوید.
او را می ستایم و او را حتی از جولان اندیشه خود برتر می دانم و بزرگتر و برتر از هر توصیفی می شمارم.شما هم با من هماهنگ شوید،الله اکبر.
علت اذان از دیدگاه امام رضا علیه السلام:
از اندیشه تابناک وارثین وحی و امامت بشنویم.فضل بن شاذان ، از حضرت رضا علیه السلام نقل می کند که فرمود:" خداوند به علل زیادی به مردم دستور داده اذان بگویند؛از جمله اینکه فراموش شدگان را به یاد آورد و غفلت زدگان را بیدار کند.آنها را که هنوز در خوابند و اطلاع از وقت نماز ندارند،متوجه کند".
برای مطالعه ی ادامه مطلب تفسیر فراز های اذان و اقامه کلیک کنید
روزهای بلند تابستان، تیرماه امسال را تبدیل به یکی از سخت‌ترین ماه رمضان‌های ایران کرده است. روزهایی که از حوالی ۴ صبح تا ۹شب به روزه‌داری می گذرد و گرمای هوا مزید بر علت شده تا ۱۷ساعت روزه‌داری دشوار را در پیش داشته باشیم.
به گزارش سرویس فرهنگی مشرق به نقل از مجله مهر، با این حال اگر فکر می‌کنید ماه رمضان سختی را شروع کرده‌اید، باید بدانید مسلمانان بعضی از کشورها روزهای به مراتب دشوارتری را می‌گذرانند. روزهایی با ۲۲ ساعت روزه‌داری و تنها ۲ساعت زمان برای تجدید قوا!
در ایسلند مسلمانان باید قبل از ساعت ۱:۵۷ نیمه شب سحری بخورند و ساعت ۰:۰۳ بامداد افطار کنند. یعنی فاصله افطار تا سحر ساکنان پایتخت این کشور، تنها حدود ۲ساعت است! در سوئد اذان صبح ساعت ۲نیمه شب به گوش می‌رسد و اذان مغرب ۲۰ ساعت و نیم بعد، در ساعت ۲۲:۳۰ گفته می‌شود. مسلمانان آلمان هم فاصله افطار تا سحرشان کمتر از ۵ساعت است و این زمان در نروژ به ۳ساعت و نیم می‌رسد. به این ترتیب به نظر می‌رسد ساکنان اروپا از تمام نیمکره شمالی‌ها روزه‌داری طولانی‌تری داشته باشند.
در روسیه هم مسلمانان مسکو باید از حدود ۳ صبح تا نزدیک به ۱۱ شب روزه‌دار باشند. در فنلاند اذان صبح حدود ۲:۲۳ گفته می‌شود و اذان مغرب ۲۳:۱۳ است. یعنی فاصله افطار تا سحر مسلمانان این کشور حدود ۳ساعت خواهد بود!
اوضاع اما برای مسلمانان نیمکره جنوبی به مراتب راحت‌تر است. این نیمکره فصل پاییز خود را می‌گذراند و به جز خنکی هوا، فاصله اذان صبح تا اذان مغرب برای ساکنان این نیمکره کمتر از شمال‌نشین‌های کره زمین است.